Sao lưu dữ liệu cPanel: Thủ công và Tự động

Giới Thiệu

Trong thế giới số ngày nay, dữ liệu là tài sản vô giá của mọi website và doanh nghiệp trực tuyến. Việc mất dữ liệu do lỗi máy chủ, tấn công mạng, lỗi người dùng hay các sự cố không lường trước có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng. Vì vậy, việc sao lưu dữ liệu định kỳ là một trong những biện pháp bảo mật và phòng ngừa rủi ro quan trọng nhất.

Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách sao lưu dữ liệu trên cPanel một cách thủ công và tự động, giúp bạn bảo vệ website và thông tin quan trọng của mình.

📋 Thời gian: 15 phút | Độ khó: Cơ bản

Yêu Cầu

Để thực hiện các bước trong hướng dẫn này, bạn cần có:

• Quyền truy cập vào bảng điều khiển cPanel của hosting.
• (Tùy chọn) Quyền truy cập SSH vào máy chủ (cho các phương pháp nâng cao hơn).
• Đủ dung lượng trống trên máy tính cục bộ hoặc dịch vụ lưu trữ đám mây để tải về các bản sao lưu.

Các Bước Thực Hiện

Phương pháp 1: Sao lưu thủ công qua giao diện cPanel

Đây là cách đơn giản và phổ biến nhất để tạo bản sao lưu dữ liệu cPanel.

Bước 1: Đăng nhập vào cPanel

Mở trình duyệt và truy cập vào địa chỉ cPanel của bạn (thường là yourdomain.com/cpanel hoặc yourdomain.com:2083), sau đó đăng nhập bằng tên người dùng và mật khẩu.

Bước 2: Tìm mục "Backup" hoặc "Backup Wizard"

Trong giao diện cPanel, cuộn xuống phần "Files" và tđm kiếm biểu tượng "Backup" hoặc "Backup Wizard". 💡 Tip: "Backup Wizard" cung cấp giao diện thân thiện hơn cho người mới bắt đầu.

Bước 3: Tạo và tải xuống Full Backup (Sao lưu toàn bộ)

Full Backup sẽ tạo một tệp nén chứa tất cả các tệp website, cơ sở dữ liệu, tài khoản email, bộ lọc email và cấu hình cPanel của bạn.

1. Nhấp vào "Backup Wizard" (hoặc "Backup").
2. Chọn "Backup".
3. Chọn "Full Backup".
4. Tại mục "Backup Destination", chọn "Home Directory" (để tạo bản sao lưu trên máy chủ) hoặc "FTP/SCP" nếu bạn muốn gửi trực tiếp đến một máy chủ từ xa.
5. Nhập địa chỉ email của bạn để nhận thông báo khi quá trình sao lưu hoàn tất.
6. Nhấp vào "Generate Backup". ⚠️ Cảnh báo: Quá trình tạo Full Backup có thể mất nhiều thời gian tùy thuộc vào kích thước dữ liệu của bạn. Bạn không thể khôi phục Full Backup trực tiếp qua cPanel; nó thường được dùng để chuyển tài khoản sang một máy chủ khác hoặc để nhà cung cấp hosting khôi phục.
7. Sau khi bản sao lưu được tạo, bạn sẽ thấy một liên kết để tải tệp .tar.gz về máy tính của mình.

Bước 4: Tải xuống Partial Backup (Sao lưu từng phần)

Nếu bạn chỉ muốn sao lưu các phần cụ thể, Partial Backup là lựa chọn phù hợp.

1. Trong mục "Backup" hoặc "Backup Wizard", chọn "Backup".
2. Bạn sẽ thấy các tùy chọn để tải xuống:
   • Home Directory Backup: Sao lưu tất cả các tệp và thư mục trong thư mục gốc của bạn (bao gồm tệp website).
   • MySQL Databases: Tải xuống từng cơ sở dữ liệu MySQL riêng lẻ.
   • Email Forwarders & Filters: Sao lưu các cấu hình chuyển tiếp và bộ lọc email.
3. Nhấp vào liên kết "Download" tương ứng để tải các bản sao lưu về máy tính của bạn. ✅ Success: Các bản sao lưu này có thể được khôi phục dễ dàng qua giao diện cPanel nếu cần.

Phương pháp 2: Sao lưu thủ công qua SSH/Command Line (Nâng cao)

Phương pháp này phù hợp với người dùng có kinh nghiệm và cần sự linh hoạt hơn.

Bước 1: Kết nối SSH đến máy chủ của bạn

Sử dụng một ứng dụng terminal (như PuTTY trên Windows hoặc Terminal trên macOS/Linux) để kết nối SSH.

ssh [email protected] -p 22
# Thay thế 'username' bằng tên người dùng cPanel của bạn và 'yourdomain.com' bằng tên miền hoặc địa chỉ IP của máy chủ.
# Nhập mật khẩu khi được yêu cầu.

Bước 2: Tạo Full Backup bằng lệnh pkgacct

Lệnh pkgacct là công cụ mạnh mẽ của cPanel để tạo bản sao lưu toàn bộ tài khoản.

/scripts/pkgacct your_cpanel_username
# Thay thế 'your_cpanel_username' bằng tên người dùng cPanel của bạn.
# Bản sao lưu sẽ được tạo trong thư mục gốc của bạn (home directory) dưới dạng tệp .tar.gz.
# Ví dụ: /home/your_cpanel_username/backup-11.22.2023_00-00-00_your_cpanel_username.tar.gz

Bước 3: Sao lưu các tệp và cơ sở dữ liệu riêng lẻ

Bạn có thể sao lưu các thành phần cụ thể.

Sao lưu thư mục gốc (Home Directory):

tar -czvf /home/your_cpanel_username/website_files_backup_$(date +%Y%m%d).tar.gz /home/your_cpanel_username/public_html
# Lệnh này tạo một tệp nén .tar.gz của thư mục public_html (chứa website của bạn)
# và lưu nó trong thư mục gốc với tên có chứa ngày tháng.

Sao lưu cơ sở dữ liệu MySQL:

mysqldump -u cpanel_dbuser -p cpanel_dbname > /home/your_cpanel_username/db_backup_$(date +%Y%m%d).sql
# Thay thế 'cpanel_dbuser' và 'cpanel_dbname' bằng tên người dùng và tên cơ sở dữ liệu của bạn.
# Bạn sẽ được yêu cầu nhập mật khẩu của người dùng cơ sở dữ liệu.
# Để sao lưu tất cả cơ sở dữ liệu (cần quyền root hoặc người dùng MySQL có quyền phù hợp):
# mysqldump -u root -p --all-databases > /home/your_cpanel_username/all_databases_backup_$(date +%Y%m%d).sql

Bước 4: Tải tệp sao lưu về máy tính cục bộ

Sau khi các tệp sao lưu được tạo trên máy chủ, bạn có thể sử dụng scp hoặc sftp để tải chúng về.

# Từ máy tính cục bộ của bạn
scp [email protected]:/home/your_cpanel_username/backup-*.tar.gz /local/path/to/save/
# Thay thế các thông tin cần thiết và đường dẫn lưu trữ cục bộ của bạn.

Phương pháp 3: Sao lưu tự động qua cPanel và Cron Job

Để đảm bảo dữ liệu luôn được cập nhật, bạn nên thiết lập sao lưu tự động.

Bước 1: Kiểm tra tính năng sao lưu tự động của nhà cung cấp hosting

Nhiều nhà cung cấp hosting cung cấp dịch vụ sao lưu tự động hàng ngày/tuần/tháng thông qua các công cụ như JetBackup, R1Soft hoặc tính năng tích hợp của cPanel. Hãy kiểm tra phần "Backup" hoặc "JetBackup" trong cPanel của bạn. Nếu có, hãy tìm hiểu cách cấu hình lịch trình sao lưu và nơi lưu trữ (ví dụ: Google Drive, Dropbox, Amazon S3).

Bước 2: Thiết lập Cron Job để tự động sao lưu (nâng cao)

Nếu nhà cung cấp của bạn không có công cụ sao lưu tự động linh hoạt, bạn có thể tự thiết lập Cron Job.

1. Tạo một script sao lưu: Tạo một tệp script (ví dụ: backup_script.sh) trong thư mục gốc của bạn (/home/your_cpanel_username/) và thêm các lệnh sao lưu SSH đã nêu ở trên. Đảm bảo script có quyền thực thi (chmod +x backup_script.sh).

   #!/bin/bash
   
   # Thông tin cơ sở dữ liệu
   DB_USER="cpanel_dbuser"
   DB_PASS="your_db_password" # Thay thế bằng mật khẩu DB của bạn
   DB_NAME="cpanel_dbname"
   BACKUP_DIR="/home/your_cpanel_username/backups"
   DATE=$(date +%Y%m%d_%H%M%S)
   
   # Tạo thư mục sao lưu nếu chưa tồn tại
   mkdir -p $BACKUP_DIR
   
   # Sao lưu cơ sở dữ liệu
   mysqldump -u $DB_USER -p$DB_PASS $DB_NAME > $BACKUP_DIR/$DB_NAME-$DATE.sql
   
   # Sao lưu tệp website (public_html)
   tar -czvf $BACKUP_DIR/public_html-$DATE.tar.gz /home/your_cpanel_username/public_html
   
   # Xóa các bản sao lưu cđ hơn 7 ngày (tùy chọn)
   find $BACKUP_DIR -type f -name "*.sql" -mtime +7 -delete
   find $BACKUP_DIR -type f -name "*.tar.gz" -mtime +7 -delete
   
   echo "Backup completed at $DATE"

   ⚠️ Quan trọng: Hãy thay thế your_db_password bằng mật khẩu thực tế của bạn. Đảm bảo file script không bị lộ ra ngoài.

2. Thiết lập Cron Job trong cPanel:

   • Trong cPanel, tìm mục "Cron Jobs" (trong phần "Advanced").
   • Chọn tần suất chạy (ví dụ: "Once Per Day" để chạy hàng ngày).
   • Trong trường "Command", nhập đường dẫn đến script của bạn:

   /bin/bash /home/your_cpanel_username/backup_script.sh >/dev/null 2>&1
   # ">/dev/null 2>&1" để tránh nhận email thông báo mỗi khi cron job chạy.

   • Nhấp vào "Add New Cron Job". ✅ Success: Hệ thống sẽ tự động chạy script sao lưu theo lịch trình bạn đã đặt.

Troubleshooting

• Bản sao lưu quá lớn, không tải về được:
  • Giải pháp: Sử dụng FTP/SFTP để tải các tệp sao lưu lớn. Hoặc sử dụng SSH để chia nhỏ tệp sao lưu thành nhiều phần nhỏ hơn trước khi tải về (split -b 2G large_backup.tar.gz backup_part_).
• Lỗi hết dung lượng ổ đĩa khi tạo bản sao lưu:
  • Giải pháp: Xóa các tệp không cần thiết trên hosting để giải phóng dung lượng. Tải bản sao lưu đã có về máy tính cục bộ và xóa nó khỏi máy chủ ngay sau đó. Hoặc xem xét nâng cấp gói hosting.
• Cron Job không chạy hoặc script bị lỗi:
  • Giải pháp:
    • Kiểm tra đường dẫn đến script trong Cron Job có chính xác không.
    • Đảm bảo script có quyền thực thi (chmod +x backup_script.sh).
    • Thử chạy script thủ công qua SSH để xem có lỗi nào xuất hiện không.
    • Tạm thời bỏ >/dev/null 2>&1 khỏi lệnh Cron Job để nhận email thông báo lỗi.
• Lỗi quyền truy cập cơ sở dữ liệu khi sao lưu qua SSH:
  • Giải pháp: Đảm bảo DB_USER và DB_PASS trong script của bạn là chính xác và người dùng cơ sở dữ liệu đó có đủ quyền để truy cập cơ sở dữ liệu (GRANT SELECT, LOCK TABLES ON dbname.* TO 'dbuser'@'localhost';).

Kết Luận

Việc sao lưu dữ liệu cPanel là một phần không thể thiếu trong quản lý website. Dù bạn chọn phương pháp thủ công qua giao diện cPanel, sử dụng SSH đđ kiểm soát chi tiết hơn, hay thiết lập sao lưu tự động bằng Cron Job, điều quan trọng là phải thực hiện nó một cách nhất quán.

Best practices:

• Sao lưu định kỳ: Tùy thuộc vào tần suất cập nhật nội dung, hãy đặt lịch sao lưu hàng ngày, hàng tuần hoặc hàng tháng.
• Lưu trữ ở nhiều nơi: Không chỉ lưu bản sao lưu trên cùng máy chủ. Hãy tải về máy tính cá nhân, lưu trữ đám mây (Google Drive, Dropbox) hoặc một máy chủ từ xa khác.
• Kiểm tra bản sao lưu: Thỉnh thoảng hãy thử khôi phục một phần của bản sao lưu vào một môi trường thử nghiệm để đảm bảo chúng hoạt động bình thường.
• Bảo mật bản sao lưu: Đảm bảo các tệp sao lưu được lưu trữ ở nơi an toàn và được bảo vệ khỏi truy cập trái phép.

Bằng cách tuân thủ các hướng dẫn này, bạn sẽ có thể bảo vệ dữ liệu website của mình một cách hiệu quả, giảm thiểu rủi ro và yên tâm hơn khi vận hành các hoạt động trực tuyến.

Xem thêm:

• Bảo Vệ SSH Khỏi Tấn Công Brute Force
• Giới Hạn Kết Nối Theo IP để Tăng Cường Bảo Mật
• aaPanel: Xử Lý Vấn Đề Website Chạy Chậm
• Khắc Phục Lỗi Không Đăng Nhập Được SSH
• Cài Đặt SSL Let's Encrypt Miễn Phí Trên cPanel