Chuyển tới nội dung chính

Khắc phục lỗi Full Disk làm chậm hệ thống Windows

Giới Thiệu​

Lỗi "Full Disk" hay ổ đĩa đầy là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất khiến hệ thống Windows của bạn hoạt động chậm chạp, ì ạch. Khi ổ đĩa hệ thống (thường là ổ C:) không còn đủ dung lượng trống, Windows sẽ gặp khó khăn trong việc tạo các tệp tạm thời, lưu trữ cache, và quản lý bộ nhớ ảo (virtual memory), dẫn đến hiệu suất tổng thể giảm sút nghiêm trọng. Bài hướng dẫn này sẽ cung cấp cho bạn các bước chi tiết để xác định, dọn dẹp và quản lý dung lượng ổ đĩa, giúp hệ thống của bạn hoạt động mượt mà trở lại.

📋 Thời gian: 20-40 phút | Độ khó: Cơ bản

Yêu Cầu​

Để thực hiện theo hướng dẫn này, bạn cần:

  • Quyền quản trị viên (Administrator) trên hệ thống Windows của bạn.
  • Kiến thức cơ bản về cách điều hướng trong Windows File Explorer và Control Panel.
  • Kết nối internet (nếu cần tải xuống công cụ phân tích dung lượng ổ đĩa, mặc dù không bắt buộc).

Các Bước Thực Hiện​

Bước 1: Sử dụng Disk Cleanup (Dọn dẹp ổ đĩa)​

Công cụ Disk Cleanup tích hợp sẵn của Windows là điểm khởi đầu tuyệt vời để giải phóng dung lượng. Nó giúp xóa các tệp tạm thời, tệp hệ thống cũ, bản cập nhật Windows không cần thiết và các tệp khác.

  1. Mở File Explorer, chuột phải vào ổ đĩa (thường là C:), chọn "Properties".
  2. Trong tab "General", nhấp vào "Disk Cleanup".
  3. Khi cửa sổ Disk Cleanup hiện ra, đánh dấu vào các mục bạn muốn xóa (ví dụ: Temporary files, Recycle Bin, Downloaded Program Files).
  4. Để giải phóng thêm dung lượng, nhấp vào "Clean up system files". Windows sẽ quét lại và hiển thị thêm các tùy chọn như "Previous Windows installation(s)", "Windows Update Cleanup".
  5. Chọn các mục cần xóa và nhấp "OK" rồi "Delete Files" để xác nhận.
# Mở Disk Cleanup nhanh chóng qua Run (Windows Key + R)
cleanmgr.exe

💡 Mẹo: Sau khi chạy "Clean up system files", bạn có thể thấy tùy chọn "Windows Update Cleanup" hoặc "Previous Windows installation(s)" có thể giải phóng hàng GB dung lượng.

Bước 2: Kích hoạt và cấu hình Storage Sense (Chỉ Windows 10/11)​

Storage Sense là một tính năng tự động dọn dẹp ổ đĩa trong Windows 10 và 11. Nó có thể tự động xóa các tệp không cần thiết khi dung lượng ổ đĩa thấp hoặc theo lịch trình.

  1. Vào "Settings" (Windows Key + I).
  2. Chọn "System" > "Storage".
  3. Bật "Storage Sense".
  4. Nhấp vào "Configure Storage Sense or run it now" để tùy chỉnh. Tại đây, bạn có thể thiết lập tần suất xóa tệp tạm thời, nội dung trong thư mục Downloads, và thùng rác.
# Không có lệnh trực tiếp để kích hoạt/cấu hình Storage Sense qua CMD/PowerShell một cách đơn giản.
# Việc này thường được thực hiện qua giao diện người dùng Settings.
# Tuy nhiên, bạn có thể kiểm tra trạng thái Storage Sense bằng PowerShell:
# Get-ItemProperty -Path "HKLM:\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\StorageSense\Parameters\StorageSense" -Name "SystemEnabled"

✅ Thành công: Việc kích hoạt Storage Sense giúp duy trì dung lượng trống mà không cần can thiệp thủ công thường xuyên.

Bước 3: Gỡ cài đặt các chương trình không cần thiết​

Các ứng dụng và trò chơi không còn sử dụng có thể chiếm rất nhiều dung lượng.

  1. Vào "Settings" (Windows Key + I) > "Apps" > "Apps & features".
  2. Sắp xếp danh sách theo "Size" để xem ứng dụng nào đang chiếm nhiều không gian nhất.
  3. Chọn ứng dụng bạn muốn gỡ cài đặt và nhấp "Uninstall".
# Mở cửa sổ "Programs and Features" nhanh chóng
appwiz.cpl

⚠️ Cảnh báo: Hãy chắc chắn rằng bạn không gỡ bỏ các chương trình hệ thống hoặc driver quan trọng. Nếu không chắc chắn, hãy tìm kiếm thông tin về ứng dụng đó trước khi gỡ cài đặt.

Bước 4: Xóa các tệp tạm thời và thư mục tải xuống thủ công​

Mặc dù Disk Cleanup có thể xóa nhiều tệp tạm thời, một số tệp vẫn có thể còn sót lại.

  1. Mở hộp thoại Run (Windows Key + R).
  2. Gõ %temp% và nhấn Enter. Một thư mục chứa các tệp tạm thời sẽ mở ra. Chọn tất cả (Ctrl + A) và nhấn Delete. Bỏ qua các tệp không thể xóa.
  3. Lặp lại bước 2 với %prefetch%.
  4. Kiểm tra thư mục Downloads của bạn (thường là C:\Users\YourUsername\Downloads) và xóa các tệp không cần thiết.
# Xóa tệp tạm thời qua Command Prompt (Chạy với quyền Administrator)
del /q /f /s %TEMP%\*
del /q /f /s C:\Windows\Temp\*
# Lưu ý: Lệnh này sẽ xóa các tệp trong thư mục TEMP, nhưng có thể bỏ qua một số tệp đang được sử dụng.
# Để an toàn hơn, nên sử dụng Disk Cleanup hoặc Storage Sense.

Bước 5: Kiểm tra và di chuyển các tệp lớn​

Sử dụng File Explorer để tìm kiếm các tệp lớn và cân nhắc di chuyển chúng sang ổ đĩa khác (nếu có) hoặc dịch vụ lưu trữ đám mây.

  1. Mở File Explorer, vào ổ đĩa bạn muốn kiểm tra (ví dụ: C:).
  2. Trong thanh tìm kiếm ở góc trên bên phải, gõ size:>1GB (hoặc size:gigantic để tìm tệp trên 128MB) và nhấn Enter.
  3. Xem xét các tệp kết quả. Nếu có video, ảnh chất lượng cao hoặc các tệp cài đặt lớn không còn cần thiết, hãy di chuyển hoặc xóa chúng.

💡 Mẹo: Các thư mục như C:\Users\YourUsername\Documents, Pictures, Videos thường chứa nhiều tệp lớn.

Bước 6: Quản lý System Restore Points và Hibernation File​

  • System Restore Points: Các điểm khôi phục hệ thống có thể chiếm nhiều dung lượng.
    1. Tìm kiếm "Create a restore point" trong Start Menu và mở nó.
    2. Chọn ổ đĩa hệ thống (C:) và nhấp "Configure".
    3. Tại đây, bạn có thể giảm dung lượng tối đa được sử dụng cho các điểm khôi phục hoặc xóa tất cả các điểm khôi phục trừ điểm mới nhất.
  • Hibernation File (hiberfil.sys): Tệp này được sử dụng khi máy tính ở chế độ ngủ đông và có kích thước bằng dung lượng RAM của bạn. Nếu bạn không sử dụng chế độ ngủ đông, bạn có thể tắt nó.
    1. Mở Command Prompt với quyền quản trị viên.
    2. Gõ lệnh sau và nhện Enter: 
      powercfg.exe /hibernate off
    3. Khởi động lại máy tính. Tệp hiberfil.sys sẽ bị xóa. Để bật lại, dùng lệnh powercfg.exe /hibernate on.

Troubleshooting​

  • Vẫn chậm sau khi dọn dẹp:
    • Nguyên nhân: Có thể có các tệp ẩn hoặc thư mục hệ thống chiếm dung lượng mà bạn không thể xóa thông thường. Hoặc vấn đề không hoàn toàn do full disk mà là do phần cứng yếu hoặc phần mềm độc hại.
    • Xử lý:
      • Sử dụng các công cụ phân tích dung lượng ổ đĩa của bên thứ ba như WinDirStat hoặc TreeSize Free để trực quan hóa và tìm ra các thư mục chiếm dung lượng lớn.
      • Chạy quét virus/malware toàn diện.
      • Kiểm tra tình trạng sức khỏe của ổ đĩa (ví dụ: bằng CrystalDiskInfo).
  • Không thể xóa tệp/thư mục:
    • Nguyên nhân: Tệp hoặc thư mục đang được sử dụng bởi một chương trình khác, hoặc bạn không có đủ quyền.
    • Xử lý:
      • Khởi động lại máy tính và thử lại.
      • Khởi động vào Safe Mode và thử xóa.
      • Sử dụng Task Manager để đóng các tiến trình có thể đang sử dụng tệp.
      • Sử dụng công cụ như Unlocker (cần thận trọng khi cài đặt công cụ bên thứ ba) để giải phóng tệp.
  • Dung lượng đầy lại nhanh chóng:
    • Nguyên nhân: Các ứng dụng tạo log quá nhiều, phần mềm đồng bộ đám mây tải xuống liên tục, hoặc virus/malware.
    • Xử lý: Kiểm tra các ứng dụng chạy nền, cấu hình lại phần mềm đồng bộ, và quét virus định kỳ.

Kết Luận​

Việc quản lý dung lượng ổ đĩa là rất quan trọng để duy trì hiệu suất ổn định cho hệ thống Windows của bạn. Bằng cách thực hiện các bước dọn dẹp và tối ưu hóa định kỳ, bạn có thể tránh được lỗi full disk và giữ cho máy tính của mình luôn hoạt động mượt mà.

Best practices:

  • 💡 Thực hiện Disk Cleanup ít nhất mỗi tháng một lần.
  • ✅ Kích hoạt Storage Sense để tự động dọn dẹp.
  • ⚠️ Cân nhắc di chuyển các tệp lớn (như video, ảnh, game cũ) sang ổ đĩa phụ, ổ cứng ngoài hoặc dịch vụ lưu trữ đám mây.
  • 🚫 Tránh cài đặt quá nhiều phần mềm không cần thiết.
  • 🚀 Luôn cố gắng giữ ít nhất 15-20% dung lượng trống trên ổ đĩa hệ thống để Windows có không gian hoạt động tối ưu.

Xem thêm: